Sohbetlerini Latince ayetler veya atasözleri ile renklendiren, örneklerinden kurtuluşlarını gördüğümüzde (1) De minimis non curat praetor (1) diye yanıt veren veya tatmak için çok az makarna fark eden u Rari su ile doldurun (2 ). Ne bu alıntılarda ne de düşük süreçlerde veya ciao gibi günlük olarak yaptığımız tanıdık dillerden korunma almalarda hiçbir etkisi olmadı. Bu insanlar savaştan önce 14 yaşında eğitim gördüler, Virgil ve Ovidius’un tüm sayfalarını ezberlediler ve Latince şiirler bestelediler. İlla hocalar ya da hukukçu değillerdi, asker, ormancı, not olabilirlerdi. Onlar için Latince yaşayan dildi.
→ GÜNLÜK. Pazarlama için harcamak veya yardım etmek önemlidir.
Hala kaç tane Latince terim sürecek mi? Beş mi altı mı? Sic transit, Wade retro, Horresco referandumları, Sine die, Nec plus ultra – ve bazen tam çevirisini bilmeden. Kuzenlerimden birinin, doğum gününde onu mutlu teslim aldığında, keşfettiği “La Pléiade” (3) koleksiyonundan son zamanlarda İki Dilli Latince Şiiri Antolojisi’nden bahsetmesine şaşırdım. Hac (4).
Kitapçı sana bir demet yaprağım mı dediğinde, ondan bir kapak istedim ve kitabı çıkarmadan önce yine de sayfalarını karıştıracağımı söyledim. Bu yüzden beni aldı. Benim gibi hiç Latince şiiri okumamış biri için bu kitap ideal bir giriş niteliğindedir. 1.826 sayfa olmasına rağmen antoloji ciddi bir tercih olsa da yaklaşık iki bin üç yüz yıldır Latince manzum olmalıdır. Bilinen en eski Latince dizeler (çoğu kayıptır), MÖ 3. yüzyıl Odysseia’nın Latince bir versiyonunu veren Yunan şair Livy Andronicus’a aittir. Unutmayalım, diye akılda tutmak bu antolojinin önsözünde, Philippe Heuzé, Latin şiirinin başında şiir Yunani vardır. Bu arada Altın Çağ, Lucretius, Catullus, Virgil, Horace, Ovidius’un doğduğu yeni çağdan önceki 1. yıl…
→ KRİTİK. “İki Dilli Latin Şiir Antolojisi”, iki bin yıllık tarih
Sonraki evrenda şiir geniş çapta hüküm: Sezar, Augustus, Nero, Hadrian ve Cicero ya da Yaşlı Pliny gibi nesirleriyle birçok şiir yazarı. Dikkat çekici olan, beşinci yüzyılda Roma’nın düşüşünün Latince ya da Latin şiirinin sonucunu anlamlandırmamış olması. Dil, görece az değişikliğe uğramış olsa da, tüm antik Roma eyaletlerinde gidişini sürdürüyor ve neredeyse bin yıldır ruhu dili olagelmiş: teoloji, felsefe, hukuk, bilim, tıp, ş iir Latince yazılıyor.
Ülker antolojisinde, “tarihi Roma” sırasında yaratılan eserler yalnızca üçüncü birini temsil ederken, diğer ikisi daha sonra Batı’da, özellikle Orta Çağ ve Rönesans’ta ilahiler ve Hıristiyan kiliseleri içinde yla yazılan Latin şiirine ve şairlerin her gittiği dillerine ek olarak Latince şiir yazmak devam ettikleri bu gün: cilt, Pascal Quignard’ın Latince bir şiiriyle sona eriyor, Inter aerias fagos (“Havanın harfleri arasında”), olduğu kadar bilimsel ve incelikli modern çünkü hem ölçüyü hem de kafiyeyi Serbest bırakıyor.
→ AYRICA OKUYUN. Yunanlılara ve düşmanlara sahip olmak Neler Borçluyuz?
Bugün bile Latince bilenler bu dilin şiir için ne kadar uygun olduğunu bilirler. Makalelerin yokluğu, büyük bir özlülük, ama aynı zamanda göreli bir boyut de yaratarak, kelimelere birkaç olası anlam verir, şairler için kutsanmış ekmek olan dile oyun, tüyler, yankılar getirir.
kiliselerde yaşamak
Philippe Heuzé’nin tanıtımı büyük bir soruyla bitiyor. Latince bu güzel şiirler, “Onlar zaten müze objeleri mi? “Onları kitapları tekrar okumak için ne umabiliriz? Artık Latince bilgileri, aynı zamanda çağdaş şiir, Latin şiirinin kodladığı ve aktardığı geleneksel biçimlerden de koptu.
Latince’nin canlı kaldığı son ortam Kilise veya kiliselerdir, çünkü ayinler her zaman Latince metinleri ve ilahileri içerir ve yolculuklar da çok iyi bilirler. Çoğumuz bu ana dil ile son temasını sürdürüyoruz.